2022.05.05

2012 оноос хойш урьдчилан тооцоолоогүй томоохон өөрчлөлтүүд нь хуучин хуучирсан БОННҮ (Байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийн үнэлгээ) -ийг нөхөх үндэслэл болж байна.

Нэгдүгээрт, газрын доорх тогтворгүй байдлын асуудлаас болж олон тэрбум долларын дизайнын өөрчлөлт шаардлагатай болсноос далд уурхайн барилгын ажил хойшилсон.  Хоёрдугаарт, хаягдлын далан нь 2012 оны БОННҮ-нд няцаагдсан технологио эргүүлж ашиглах болж мөн дизайны өөрчлөлт орж наад заах нь өмнө төлөвлөснөөс илүү их хэмжээний газар шаардлагатай болсон. Далд уурхай болон ирээдүйн хаягдлын далан хоёулаа одоогийн лицензтэй талбайгаас гадагш үргэлжлэх болно; Гуравдугаарт, 2017 оны Хөндлөнгийн шинжээчдийн багийн Оюутолгойгоос малчдын усанд нөлөөлсөн байдлын үнэлгээгээр 2012 онд ашигласан мэдээллийн алдааг арилгахын тулд суурь үзүүлэлтийг сайжруулах шаардлагатай байгааг тодорхойлсон.

Уурхайн ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн талбайгаас хэтэрсэн, хүлээгдэж байснаас их хэмжээний суулт үүсгэх энэхүү тэлэлт нь нүүдэлч малчдын одоо ашиглаж байгаа идэвхтэй бэлчээрт нөлөөлнө. Стандартын бус нийгмийн нөлөөллийн үнэлгээний дүнд хангалтгүй нүүлгэн шилжүүлэлтийн хөтөлбөр гаргаж, түүнийгээ буруу удирдаж улмаар нөлөөлөлд өртсөн малчид ОУСК-ийн Омбудсманы (эсвэл CAO) албанд гомдол гаргахад хүргэсэн. Оюутолгойн газар (бэлчээр), ус ашигласны улмаас нүүдэлчдийн амьжирганд хохирол учрах тухай нэхэмжлэлийг 5 жилийн турш зуучлан хэлэлцсэний дүнд 2017 оны Хөндлөнгийн шинжээчдийн  болон Олон талт шинэжээчдийн багуудын тайланд уламжлалт бэлчээр, усны нөөцөд учруулсан хохирлыг хувь малчин болон нийт малчдад нөхөн төлөхийг зөвлөсөн. Гомдол барагдуулах гэрээнд тусгагдсан нийтийн нөхвөрийн  ажлууд бүрэн хэрэгжээгүй байна.

Гомдол гаргасан малчдын өмнөөс Оюу Толгойн Хяналт ТББ Рио Тинтогоос дараахь зүйлийг хийхийг нэхэж байна.

1. Төлөвлөж буй БОНБНҮ-ий хамрах хүрээг зөвхөн суултын бүсийн үнэлгээгээр хязгаарлалгүй тэлж газар дээрх болон газар доорх бүх үйл ажиллагаа нь блоккейвингтэй салшгүй холбоотой учраас хамтад нь үнэлэх, үүнтэй холбоотой байгаль орчин, ба хүнд учрах түр ба байнгын нөлөөллийг бүхэлд нь авч үзэхийг; болон
2. Санал болгож буй нэмэлт БОННҮ-ний хамрах хүрээг зохих хэмжээнд хүргэхийн тулд нүүдлийн мал аж ахуй эрхлэгчид болон хөрөнгө оруулагчдыг багтаасан хамтын багийг байгуулж ажиллахыг санал болгож байна.

Малчдын шаардлагад Рио Тинто юу гэж хариулах бол?

Рио Тинтогийн Гүйцэтгэх захирал Якоб Стаушолм хэлэхдээ, Оюу Толгой нь Өмнөговь дахь говийн алслагдсан газар, аливааг туйлын болгоомжтой авч үзэх ёстой онгон дагшин газар орших дэлхийн хамгийн том уурхайн төслүүдийн нэг юм. Нэгдүгээр сарын сүүлчээр далд уурхайн нээлтэнд очсон. Энэ бол үйлдвэрлэлийн асар том бүтээн байгуулалт юм. Асуултууд нэлээд төвөгтэй тул судалж ажиллах шаардлагатай байна. Тэрээр 7-р сард бүтэн долоо хоногийг энэ нутагт өнгөрөөж, нутгийнхан, малчидтай уулзаж, бүх талын мэдээллийг сонсох төлөвлөгөөтэй. Энэ бол ойрын 100 жилийн уурхай бөгөөд Рио Тинто нутгийнхантай хэрхэн ажиллахаа ойлгох хэрэгтэй гэв. Тэрээр ашиглаж байгаа технологидоо итгэлтэй, компани нь усны өндөр эргэлтийг олж чадсандаа бахархаж байгаагаа хэлэв. “Миний хийж чадах цорын ганц зүйл бол хүмүүстэй ярилцах. Бид хүмүүсийг анхааралтай сонсож, Байгаль орчин, нийгмийн засаглал (ESG)-ийн итгэмжлэлийнхээ дагуу ажиллах болно” гэж тэр хэллээ.

Компанийн дарга Саймон Томпсон: Кэтрин CAO-д гаргасан малчдын гомдлын тухай дурдав. Энэхүү гомдлын дагуу Рио Тинто компаниас малчдаас сонгогдсон малчдын төлөөлөл болон ОТ ба Ханбогд сумын удирдлагуудыг багтаасан Гурван талт зөвлөл байгуулсан. Энэ бол нөхөн олговор олгох зөвшөөрлийг хянадаг олон талт бүлэг юм. Тэрээр бүх нөхөн олговрыг шийдсэн (бараг бүгдийг нь төлсөн ч байх) гэж компанийн ойлгож байгаа гэв. Мөн 60 худгийг сэргээж, 23 худгийг нарны эрчим хүчээр ажилладаг насостой байгуулсан. Энэ (зөвлөл) нь тавьсан асуудлуудыг шийдвэрлэхэд тохиромжтой хэрэгсэл байх шүү. [Тэр Гурван талт зөвлөлд малчдын эрх ашгийг төлөөлдөггүй аж ахуйн нэгжийн төлөөллүүд давамгайлсан тухай тэдэнд олон удаа сонордуулсан энэ асуудлыг хөндсөнгүй]

Оюу Толгойн уул уурхайн үйл ажиллагаанаас үүдсэн зөрчилтэй асуудлаар хувь нийлүүлэгчдийн хурлыг ашиглан нөлөөллийн үйл ажиллагаа явуулах хүрээнд 2022 оны 4-р сарын 8-нд Лондон хотноо болсон Хувь нийлүүлэгчдийн хуралд бичгээр асуулт тавих боломжийг ашиглан асуултаа хүргүүлэн хариу авлаа.

Мөн Рио Тинтогийн хувь нийлүүлэгчдэд нь Оюу Толгойн уурхайн үйл ажиллагааны асуудлуудаар мэдээлэл өгөх ажлын хүрээнд видео бичлэгүүд хүргүүлэн цахимаар оролцов.