АРД НИЙТИЙН САНАЛ АСУУЛГА ЭКВАДОРТ: ИРГЭД ОЛБОРЛОЛТЫГ ЗОГСООХООР ШИЙДЖЭЭ 

1. Энэ оны 8-р сарын 20-нд Эквадор улсад ард нийтийн санал асуулгыг Ясуни байгалийн паркт байрших Блок 43 дахь газрын тосны олборлолтыг зогсоох шийдвэрийг 59%-ийн саналаар гаргажээ. Үүгээр байгаль орчин, өв соёл, нутгийн иргэдийг хамгаалах 10 жилийн тэмцэл нэгэн ялалтад хүрчээ. 

2. Олборлолтыг зогсоох нь төсвийн орлого, ажил эрхлэлтэд гай тарина гэж нэгэн бүлгийнхэн шаагалдсан аж. Харин байгаль орчин, хүний эрхийг хамгаалагчид ЭКОТУРИЗМЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ, НИЙТИЙН ТЭЭВРИЙГ ЦАХИЛГААНЖУУЛАХ, ТАТВАРЫН ЧӨЛӨӨЛТИЙГ ЗОГСООХ ЗЭРЭГ ШИЙДЛҮҮД байсаар бн гэж зүтгэсээр иржээ. Тэдний тооцоогоор Эквадорын ХАМГИЙН БАЯН 10% ХҮН АМД ТАТВАРЫН ХӨНГӨЛӨЛТ ҮЗҮҮЛЭХЭЭ БОЛИХОД Л ЯСУНИ ПАРК ДАХЬ БЛОК 43-ААС ОЛЖ БУЙ ГАЗРЫН ТОСНЫ ОРЛОГООС 4 ДАХИН ИЛҮҮ ОРЛОГО бий болох аж. 

3.  Санал асуулга явуулах шийдвэрийг гаргасан Эквадор улсын Үндсэн хуулийн шүүх заасанчлан, олборлолтын ажлуудыг нэг жилээс хэтрэхгүй хугацаанд зогсоож Петроэквадор компани нь Хятадын хамтрагч компаниудын хамт нөхөн сэргээлтийг хийж гарах ёстой аж. Төрийн өмчит Петроэквадор компани иргэдийн саналыг хүндэтгэнэ гэжээ. 

4.  Эквадорын энэхүү туршлага эдийн засгийн ээдрээтэй асуудлаар ард нийтийн санал асуулга явуулах ба гарсан шийдвэрийг хэрэгжүүлэхийн хувьд дэлхийд шинэ жишиг тогтоож, Хятадын санхүүжүүлэгчид ЗГ-ын өрийг газрын тоосоор төлүүлэх болзол тавьдагт анхаарал татаж, энэ дадлыг эцэс болгох боломжийг бий болгож бгааг ЛатиноАмерика Сустентабле (Тогтвортой Латин Америк) байгууллага тэмдэглэж бн. Санхүүжүүлэлтийн энэ болзол дэлхийд хосгүй биосфер болох Ясуни парк руу уурхайчид морилоход түлхэц болсон аж.  

5.  Санал асуулгын асуултыг үндэсний язгуур ашиг сонирхлын үүднээс томъёлсон гэвэл хийлсдэхгүй: “ИТТ буюу Ишпинго, Тамбокоча, Типутини талбар дахь түүхий нефтийг Ясуни нутгийн газрын хэвлийд гар хүрэхгүйгээр үлдээх санаачлага нь олон нийтийн хэлцлээр шийдэж болох бүх нийтийн сонирхлын асуудал болох тул Эквадор улсын Засгийн газар Блок 43 нэршилтэй ИТТ талбар дахь түүхий нефтийг газрын хэвлийд хязгааргүй хугацаагаар үлдээх ёстой гэдгийг дэмжих үү?” гэж асуужээ. “Олборлолтыг дэмжих үү?” гэж асуултаа тавьсан бол хэний, хаанхын лобби ажилласан нь тодорхой болно л доо. Эх сурвалжууд:   https://www.electionguide.org/elections/id/4184/,  https://edition.cnn.com/2023/08/20/americas/ecuador-election-oil-extraction-amazon-climate-intl/index.html. Мэдээлэл олон бгаа. Нью-Йорк таймс  (https://www.nytimes.com/2023/08/22/climate/ecuador-will-keep-some-oil-in-the-ground.html) Эквадорын референдумыг мэдээлэхдээ өөрийн улсын залуу үеийнхний эко тэмцлийг тухайлан тэмдэглэжээ. ■